Toespraak van de heer Jo Kneepkens, voorzitter van de stichting Nationaal Indië-monument 1945-1962, ter gelegenheid van de Themalezing in TheaterHotel De Oranjerie op zaterdag 1 september 2018

Excellenties, generaals, dames en heren,

Als voorzitter van de Stichting Nationaal Indië-monument 1945-1962 heet ik u allen hartelijk welkom bij deze tweede NIM themalezing in een reeks van velen, die wij in de komende jaren als stichting zullen organiseren.

Een bijzonder woord van welkom richt ik aan luitenant-generaal Martin Wijnen, die hier vandaag in meerdere hoedanigheden aanwezig is. Hij is hier als de Plaatsvervangende Commandant der Strijdkrachten maar ook zeker als de hoogste in rang zijnde actieve diende militair, welke heeft deelgenomen aan de missies UNAMIC en UNTAC, zijn het thema van de lezing van vandaag.

Ook een speciaal welkom voor mevrouw Donders–de Leest, burgemeester van Roermond.

Verder wil ik mevrouw Bos, moeder van marinier Bos hartelijk verwelkomen. Marinier Bos is tijdens de uitzending in Cambodja omgekomen. Wij, als stichting NIM 1945–1962 zullen hier vandaag speciaal aan denken. Ook stellen wij het zeer op prijs dat u mevrouw Bos, de tijd neemt om bij deze themalezing en de herdenking vanmiddag aanwezig te zijn.

Vanmiddag herdenken wij voor de 31ste maal in het herdenkingspark hier in Roermond de gevallenen militairen in het voormalig Indië en Nieuw-Guinea. Maar we blijven ook stil staan bij alle andere militairen, gevallen tijdens alle andere Nederlands missies na de Tweede Oorlog.

De Stichting Nationaal Indië-monument is steeds meer doordrongen van de belangrijkheid van het Nationaal Indië-monument en het Monument van Vredesoperaties, beide gelegen in het Nationaal Herdenkingspark Roermond.

Hierdoor is er het besef bij de stichting ontstaan om haar oorspronkelijke doelstellingen te verbreden. Wij denken op deze dag aan de oude en jonge veteranen en verbinden deze gedachten. Hierdoor zal de gezamenlijke kracht, welke beide monumenten uitstralen, versterken. Het geheel is meer dan de som van de delen.

Een middel om stil te blijven staan bij die militairen, welke uitgezonden zijn gedurende de afgelopen 30 jaar is deze Themalezing. Hierdoor kunnen wij meer en gericht aandacht geven aan deze specifieke groep jongere veteranen, welke deelgenomen hebben aan de recentere internationale missies. Ook kunnen zij hierbij hun eigen verhaal aan ons vertellen.

Afgelopen jaar was er de primeur met de lezing van generaal-majoor van der Louw en sergeant Majoor de Wolff. Hierbij stond de missie UNIFIL in Libanon centraal. Het doet mij goed om beide sprekers ook vandaag welkom te heten.

Vandaag staan wij stil bij de UNAMIC en UNTAC missies in Cambodja, welke 25 jaar geleden tot een einde kwamen.

Deze VN vredesmacht had als taak om toezicht te houden op het staakt-het-vuren en het mijnvrij maken van vitale gebieden. Ook moest er toezicht gehouden worden op de terugkeer van vluchtelingen, het ontwapenen van partijen en vrije verkiezingen voorbereiden.

Nederland nam deel aan deze missie van maart 1992 tot november 1993.

In totaal hebben zo’n 2.660 Nederlandse blauwhelmen in Cambodja gediend. Militairen van alle krijgsmachtonderdelen hebben deze missie ondersteund. Helaas zijn er twee Nederlandse militairen in Cambodja omgekomen.

Maar wie zouden niet beter over de missies kunnen vertellen dan diegenen, die hier zelf bij betrokken waren. Dit zijn:

de Brigadegeneraal Jeff Mac Mootry, momenteel de Commandant van het Korps Mariniers. Generaal Mac Mootry is destijds als jonge officier uitgezonden naar Cambodja.

de ELTN. BD Peters van de Koninklijke Landmacht en destijds als onderofficier en planner bij MOVECON werkzaam in Cambodja.

de heer Rodney de Vries, welke in juli 1993 als marinier zwaar gewond raakte tijdens een patrouille en waarbij hun voertuig op een bermbom reed.

en de adjudant der Mariniers Henri van de Wetering. Ook hij was als marinier betrokken bij ditzelfde incident en bracht daarbij een van zijn gewonde collega’s in veiligheid. Ooit stelde hij: “Dat doe je gewoon. Daar sta je niet bij stil”.
Zij zullen dadelijk hun eigen ervaringen met ons delen.

Verder zal het kwintet van de Marinierskapel onder leiding van adjudant Jeroen Schippers het geheel muziek begeleiden.
De missies UNAMIC en UNTAX zijn dit jaar ons onderwerp. Echter als een goede bruggenbouwer kijken wij ook vooruit en in de toekomst.
Daarom ben ik verheugd om u nu al te mogen informeren dat de themalezing voor volgend jaar de titel 'UNPROPFOR Deel 01' zal hebben.

Het doet mij dan ook deugd om vandaag luitenant-kolonel Gerard van Kuyck, de commandant van het Regiment Bevoorrading en Transport, zijnde een van de twee regimenten welke aan UNPROFOR-1 deelnamen al in ons midden te hebben.

Naast vooruit kijken, kijk ik ook terug. Ik heb beide sprekers van afgelopen jaar al welkom mogen, maar er is nog een taak voor de hoofdspreker van afgelopen jaar weggelegd. Mag ik dadelijk generaal-majoor van der Louw uitnodigen om naar het podium te komen. Ook verzoek ik beleefd dat brigadegeneraal Mac Mootry dan ook naar het podium komt.

Maar eerst en ter informatie, er zal dadelijk formeel het stokje van de UNIFIL lezing worden overgedragen. Dit stokje is niet zomaar een stokje, maar is geboren uit een opmerking van luitenant-generaal Beulen, commandant der Landstrijdkrachten op het einde van de lezing afgelopen jaar.

Hij vond de UNIFIL-lezing een meerwaarde en stelde voor dat dit idee diende te worden voortgezet en doorgegeven. Hij liet het niet bij woorden alleen, maar stelde spontaan een regimentsstok als 'wisseltrofee' beschikbaar. Een nieuwe traditie werd geboren. Ik wil generaal Beulen namens de stichting hiervoor hartelijk bedanken. Zelf denk ik dat hij hiermee de thema-lezing voor vele jaren een vast bestanddeel van deze dag heeft gemaakt.

Deze wisseltrofee zal een heel jaar in het bezit zijn van de nieuwe spreker, waarna hij of zij hem aan de opvolger zal doorgeven. Het is de trots en de trofee in ieders bureau. De trofee is voorzien van inscripties, betreffende het thema van de lezing, het jaar van de lezing en naam van de hoofdspreker.

Mag ik nu generaal van der Louw verzoeken om naar voren te komen om formeel het stokje van de NIM Themalezingen over te dragen aan brigadegeneraal Mac Mootry.

Dank u wel generaal van der Louw. Om onze erkenning uit te drukken voor het feit dat u afgelopen jaar de spits heeft afgebeten hebben wij gemeend u iets mee te moeten geven ter herinnering aan deze thema-lezingen. Mag ik u deze, een iets kleinere versie van het stokje aanbieden? Nogmaals hartelijk dank, ook aan de andere spreker van afgelopen jaar de heer Edwin de Wolff.

Nu wordt het tijd voor de lezing van vandaag. Echter voordat ik het woord geeft aan generaal Mac Mootry wil ik de heer Henri Keulen, directeur van Damen Shipyards, gevestigd in Gorichem hartelijk bedanken voor de ontvangen steun. Tevens wil ik het concern SIF Group, gevestigd hier in Roermond bedanken. Zonder deze beide bedrijven zou het moeilijk voor de Stichting zijn geweest om deze Themalezing hier in De Oranjerie te organiseren.

Wij zijn nu aan het einde gekomen van de lezing en is het moment aangebroken om het woord aan mevrouw Donders–de Leest, Burgemeester van Roermond, te geven voor het slotwoord. Burgemeester mag ik u uitnodigen om op het podium te komen.

Excellenties, generaals, dames en heren,
Wij zijn aan het einde van deze themalezing 2018 gekomen. Ik bedank alle sprekers van vandaag en het kwintet van de Marinierskapel onder leiding van adjudant Jeroen Schipper voor de muzikale invulling hartelijk. Ook dank ik u voor uw aanwezigheid en ik nodig u al uit voor het volgende jaar.